Амаль неабмежаваныя магчымасці

Амаль неабмежаваныя магчымасці па крэдытаванні, гандлёваму фінансаванню і прыцягненню капіталу. У выніку павелічэння статутнага фонду ААТ "Белгазпрамбанк" на 75 млн. USD банк атрымаў магчымасць забяспечыць неабходныя аб'ёмы фінансавання практычна для любога беларускага прыватнага прадпрыемства.

Сродкі ў памеры 75 млн USD у статутны фонд беларускага банка ўнеслі яго расійскія акцыянеры — "Газпром" і "Газпромбанк", якія цяпер валодаюць пакетамі па 49,02% акцый Белгазпрамбанка адпаведна. "Белтрансгазу" належыць 1,44% статутнага фонду, а Рэспубліцы Беларусь у асобе дзяржаўнага камітэта па маёмасці — 0,53%.

Адпаведныя змены ў статуце Белгазпрамбанка зарэгістраваныя Нацыянальным банкам РБ 21 кастрычніка 2009 года. Статутны фонд банка павялічыўся з 218,6 млрд. да 426,2 млрд BYR. Нарматыўны капітал склаў больш за полутриллиона рублёў. У выніку Белгазпрамбанк ў рэйтынгу беларускіх банкаў па велічыні статутнага фонду заняў трэцяе месца, саступаючы толькі двум найбуйнейшым дзяржаўным банкам — Белаграпрамбанку і Беларусбанку.

Аб тым, да якіх зменаў у Белгазпрамбанку прывядзе гэтак значнае павелічэнне яго статутнага фонду і капіталу, кар. "БР" распавёў намеснік старшыні праўлення банка Дзмітрый КУЗЬМІЧ.

— Дзмітрый Міхайлавіч, з моманту пачатку фінансавага крызісу прайшло крыху больш за год. Што адбылося за гэты перыяд у эканоміцы краіны?

— Яшчэ з верасня 2008 года мы адчулі змяненне сітуацыі ў эканоміцы і прынялі меры: замарозілі рост крэдытнага партфеля і прынялі антыкрызісную праграму, у рамках якой скарацілі шэраг прадуктаў з нашай крэдытнай прадуктовай лінейкі, у першую чаргу — галіновыя і экспрэс-крэдыты, якія выдаюцца без забеспячэння, зрабілі больш жорсткімі падыходы да ацэнкі аб'ектаў залогу, змянілі крытэрыі па лімітаў авердрафту.
Гэтыя меры дазволілі нам узмацніць кантроль за крэдытнымі рызыкамі, захаваць высокую якасць крэдытнага партфеля і ўвайсці ў самую жорсткую фазу крызісу падрыхтаванымі. Аднак глыбіня крызісу ў Беларусі па параўнанні з навакольнымі нас краінамі апынулася менш. Значная ступень рэгулявання эканомікі дзяржавай дазволіла не дапусціць рэзкага спаду. Прадпрыемствы не закрываліся, іх супрацоўнікаў не звальнялі, што забяспечыла захаванне попыту на тавары і паслугі.
У сектары прыватнага бізнесу многія прадпрыемствы змаглі адэкватна адрэагаваць на змененыя ўмовы. З студзеня бягучага года ў многіх кліентаў банка сітуацыя пачала выраўноўвацца, а некаторыя нават у ўмовах крызісу здолелі павялічыць маштабы сваёй дзейнасці. Гэта ў першую чаргу тычыцца прадпрыемстваў аптовага гандлю прадуктамі харчавання, рознічных гандлёвых сетак, прадпрыемстваў аптовага гандлю запчасткамі да легкавых аўтамабіляў і некаторых іншых.

— А якія тэндэнцыі назіраліся ў банкаўскай сферы?

— Частка беларускіх банкаў, асабліва створаных з удзелам заходняга капіталу, пад уздзеяннем антыкрызісных праграм, якія прымаюцца іх матчынымі банкамі ў Еўропе, знізілі памеры крэдытных партфеляў. У першую чаргу гэта адбілася на прадпрыемствах, якія не паспелі завяршыць свае інвестыцыйныя праграмы. У прыватнасці, некаторыя кампаніі яшчэ да крызісу прыступілі да рэалізацыі праграм па будаўніцтву лагістычных і гандлёвых цэнтраў. Улічваючы складаную сітуацыю ў эканоміцы, банкі, у якіх абслугоўваліся такія кампаніі, у шэрагу выпадкаў проста перасталі фінансаваць іх інвестыцыйныя праекты.
Мы, вытрымаўшы паўзу і прааналізаваўшы сітуацыю, выявілі існаванне сектараў эканомікі, якія застаюцца на плаву, нягледзячы на крызіс, і пачалі падтрымліваць прадпрыемствы, якія працуюць у іх.
У выніку ў бягучым годзе да нас прыйшло вялікая колькасць кліентаў з іншых банкаў. Гэта бізнэсы, якія ўжо працуюць, якія адчулі, што ёсць пэўныя цяжкасці з задавальненнем іх патрэбаў у тых банках, у якіх яны абслугоўваліся.
За 9 месяцаў бягучага года колькасць кліентаў у нашым банку вырасла на 1.234, і на сапраўдны момант у нас 11.573 карпаратыўных кліента. Мы ўжо практычна выканалі план прыцягнення новых кліентаў на увесь год. Крэдытны партфель банка вырас з пачатку года (па дадзеных на 1 кастрычніка 2009 года) на 227 млрд BYR, гэта значыць на 22,4%.
У апошні час мы назіраем павышаны попыт на крэдытныя прадукты для суб'ектаў малога і сярэдняга бізнесу — і па праграме мікракрэдытавання, і па праграме карпаратыўнага крэдытавання. Улічваючы гэта, а таксама пастаянныя змены ў эканоміцы, мы прынялі рашэнне вярнуцца па многіх падыходах у галіне крэдытавання да дакрызісных умовам. Па VIP-кліентам антыкрызісных мер мы не прымалі, нядаўна вярнулі ў праграму мікракрэдытавання экспрэс-крэдыты індывідуальным прадпрымальнікам і фізічным асобам без забеспячэння-да 10 тыс USD і тэрмінам да 36 месяцаў, што дапаможа малому і сярэдняму бізнесу ўмацавацца на рынку.

— Вы не асцерагаецеся, што гэтак значнае павелічэнне крэдытнага партфеля і кліенцкай базы пагоршыць яго якасць?

— Мы адсочваем стан эканомікі і вылучаем сектара з павышаным рызыкай, дзе працуем вельмі кансерватыўна. У тых галінах, дзе рызыкі менш, банк павышае актыўнасць.
Так, у цяперашні час у Беларусі відавочна недастаткова гандлёвых цэнтраў. Спажывецкі попыт застаецца на досыць высокім узроўні, і мы бачым досыць вялікія абароты па гандлёвым сеткам у нашых кліентаў, таму гатовыя дапамагаць ім у будаўніцтве. Нядаўна мы адобрылі фінансаванне будаўніцтва гандлёвага цэнтра кампаніі ОМА (будаўнічы гіпермаркет у Менску). Мы фінансуем будаўніцтва гандлёвага цэнтра групы кампаній АЛМІ ў Гомелі і разглядаем магчымасць рэалізацыі такіх праектаў у іншых абласных гарадах і ў Мінску.
Акрамя гэтага, мы разглядаем праекты будаўніцтва шэрагу лагістычных цэнтраў нашых кліентаў.
У сапраўдны момант у нас праблемная запазычанасць роўная 1, 4% ад агульнага аб'ёму запазычанасці пры нарматыве 5%. У пачатку года гэты параметр складаў 1,2%. Улічваючы сітуацыю ў эканоміцы, пагаршэнне неістотнае, і па параўнанні з іншымі банкамі якасць партфеля ў нас высокая.

— Наколькі ўзрастаюць магчымасці Белгазпрамбанка па падтрымцы бізнесу ў сувязі з павелічэннем статутнага фонду?

— У першую чаргу, узрос ліміт крэдытавання банка на аднаго кліента. Калі раней ён быў роўны 30 млн USD, то цяпер — 50 млн. USD.
Але, вядома, рост капіталу патрэбен банку не толькі для таго, каб мець магчымасць выдаваць аднаму кліенту ўсё больш і больш грошай. Ліміт у памеры 50 млн. USD на аднаго пазычальніка для прыватнага бізнэсу ў Беларусі — гэта ўжо шмат, і я думаю, што ў нас будзе мала кліентаў, якія выберуць гэты ліміт. Мы гэта разумеем.
Рост капіталу дасць магчымасць банку больш гнутка падыходзіць да нашым кліентам з пункту гледжання павелічэння тэрмінаў фінансавання інвестыцыйных праектаў, зніжэння кошту фінансавання, прадастаўлення адтэрміноўкі пагашэння асноўнага доўгу, павелічэння тэрмінаў фінансавання абаротнага капіталу. Апошні мы ўжо павялічылі да 2 гадоў, зараз разглядаем пытанне аб павелічэнні часу інвестыцыйнага крэдытавання на тэрмін больш за 6 гадоў.
Павелічэнне ўласнага капіталу трэба таксама для таго, каб атрымаць магчымасць дадаткова прыцягваць інвестыцыі ў Беларусь, паколькі ўсе замежныя інвестары ўлічваюць маштабы і памер банка.
Акрамя таго, выраслі магчымасці банка па павелічэнні актываў. Зыходзячы з сфармаванага цяпер статутнага фонду, мы можам павялічыць актывы ў 4 разы, і нарматыў дастатковасці капіталу ў нас будзе цалкам адпавядаць існуючым патрабаванням.
Адпаведна, у 4 разы мы можам нарасціць крэдытны партфель. Зразумела, што для гэтага трэба шмат працаваць, павялічыць персанал банка, прапанаваць кліентам новыя прадукты і сфармаваць новую кліенцкую базу.
Таму мы будзем пашыраць прадуктовую лінейку, як крэдытную, так і ў сферы іншых паслуг. Ужо цяпер сваім кліентам мы прадстаўляем вялікі аб'ём паслуг не толькі па фінансаванні, але і па кіраванні іх фінансавымі актывамі. Мы прапанавалі шырокую лінейку дэпазітных прадуктаў для беларускіх кампаній і іх партнёраў — нерэзідэнтаў РБ, падаючы ім магчымасць размяшчаць у нашым банку грашовыя сродкі на больш выгадных умовах, чым за мяжой. Мы забяспечваем нашым кліентам паслугі па арганізацыі эмісіі каштоўных папер у мэтах прыцягнення грашовых сродкаў.

— Ці можна вылучыць якую-небудзь паслугу або сферу дзейнасці, якой Белгазпрамбанк цяпер надае асаблівае значэнне?

— Мы стварылі ў банку спецыяльнае падраздзяленне па гандлёваму фінансаванню, якое заклікана аказваць садзейнічанне знешнеэканамічнай дзейнасці нашых кліентаў — як імпарцёраў, так і экспарцёраў: не толькі прадастаўляць фінансаванне за кошт больш танных крыніц — крэдытных ліній падтрымкі гандлёвых аперацый, адкрытых на банк міжнароднымі фінансавымі інстытутамі і арганізацыямі (ЕБРР і МФК), але і гарантаваць належнае выкананне абавязацельстваў нашых кліентаў па знешнегандлёвых кантрактах.
У прынцыпе, такія паслугі мы аказвалі заўсёды, але які расце попыт на прадукты гандлёвага фінансавання, нашы шырокія магчымасці ў гэтай сферы падштурхнулі да стварэння дадзенага спецыялізаванага падраздзяленні, вызначэнні дакладнай прадуктовай лінейкі, і з 1 лістапада мы пачынаем актыўную продаж гэтых прадуктаў. Мы будзем актыўна займацца пошукам тых кліентаў, знешнеэканамічная дзейнасць для якіх прыярытэтная, будзем выступаць іх кансультантамі. У першую чаргу, аналізаваць патрэбы прадпрыемства, прымаць актыўны ўдзел ў выбары аптымальнай структуры і формы фінансавання.
На працягу года ў банку будзе працаваць кансультант ЕБРР, які акажа кансультацыйную падтрымку гэтаму бізнэсу. Я думаю, што як раз гэты сегмент у найбліжэйшай будучыні будзе развівацца вельмі актыўна, паколькі дзяржава распрацавала праграму па набыцці новага імпартнага абсталявання, у рамках якой 85% яго кошту павінна быць аплачана за кошт замежных крэдытных ліній.

— Дзмітрый Міхайлавіч, мяркуючы па нашай гутарцы, вымалёўваецца настолькі добрая карціна працы банка і прыватнага бізнесу, што напрошваецца пытанне: можа быць, крызіс у беларускай эканоміцы ўжо скончыўся?

— Думаю, што няма. Хоць у сапраўдны момант эканоміка краіны знаходзіцца не ў стадыі падзення, а ў стадыі, можна сказаць, руху па гарызанталі.
А тое, што многія нашы кліенты выраслі, гэта вынік выцяснення імі з рынку канкурэнтаў, а не ўздыму эканомікі краіны ў цэлым. Падзенне эканомікі робіць больш жорсткімі канкурэнцыю, якая выцясняе слабых і дазваляе моцным заняць іх нішу. І добра, калі, як у нашым выпадку, банк ўмее адэкватна ацэньваць рызыкі і ў яго крэдытным партфелі аказваюцца моцныя кліенты. Тыя, якія могуць расці, даваць новыя прадукты і адэкватна рэагаваць на цяперашнія ўмовы.
Усё гэта дае падставы чакаць, што наш банк захавае тэмпы росту. А павелічэнне ўласнага капіталу будзе гэтаму спрыяць, і вынікі мы зможам убачыць ужо ў 2010 годзе.

Уладзімір ТАРАСАЎ