Пераразмеркаванне грашовых сродкаў па банкаўскіх рахунках кліентаў, так званы Cash Pooling, — нядаўна ўкараніў Белгазпрамбанк. Аб асаблівасцях і перавагах новай тэхналогіі часопісу «Справа» распавёў намеснік старшыні праўлення ААТ «Белгазпрамбанк» Дзмітрый Міхайлавіч Кузьміч.
Сёння буйныя кампаніі прад'яўляюць банкам ўсё больш сур'ёзныя патрабаванні, надаючы ключавое значэнне не толькі кошту абслугоўвання, але і новым прадуктам, тэхналогіях і сэрвісу, дзякуючы якім кампанія атрымлівае канкурэнтныя перавагі і магчымасці для развіцця. У прыватнасці, у кампаніях арганізаваных па холдинговому тыпу, альбо якія маюць сетку філіялаў, даччыных кампаній і аддаленых структурных падраздзяленняў, з ростам маштабу разліковых аперацый расце неабходнасць аптымізаваць грашовыя патокі, працэнтныя даходы і выдаткі. Для гэтага кампаніі могуць перадаць частку сваіх казначэйскіх функцый банку. Такія разліковыя прадукты, якія дазваляюць перадаць банку функцыі па кіраванні ліквіднасцю, плацяжамі, паступленнямі сродкаў і працэнтнымі стаўкамі, аб'яднаныя ў групу прадуктаў пад назвай Cash Management. Адзін з такіх прадуктаў - пераразмеркаванне грашовых сродкаў па банкаўскіх рахунках кліентаў, так званы Cash Pooling, - нядаўна ўкараніў Белгазпрамбанк. Аб асаблівасцях і перавагах новай тэхналогіі распавёў намеснік старшыні праўлення ААТ «Белгазпрамбанк» Дзмітрый Міхайлавіч Кузьміч.
— Дзмітрый Міхайлавіч, у чым сутнасць CashManagement і яго перавагі для кліентаў?
Прадукты з лінейкі Cash Management прызначаны для кліентаў, якія маюць шматпрофільны бізнэс, сетку даччыных кампаній, разгалінаваную сетку філіялаў і структурных падраздзяленняў, або адукаваных па прынцыпе холдынгу, якія выяўляюць жаданне аб'яднацца ў групу - так званы пул. Сутнасць прадукту складаецца ў тым, каб забяспечыць такім кампаніям магчымасць цэнтралізаванага кіравання грашовымі патокамі ўнутры групы. Бо вельмі часта складваецца сітуацыя, калі ў адных даччыных арганізацый да канца працоўнага дня застаюцца часова свабодныя грашовыя сродкі, у той час як іншыя вымушаныя прыцягваць кароткатэрміновыя банкаўскія крэдыты для пакрыцця касавых разрываў. Сістэма Cash Management дазваляе мінімізаваць патрэба ў дадатковых кароткатэрміновых пазыках, а, такім чынам, у выдатках на іх атрыманне і на працэнтныя выплаты. Акрамя таго, сістэма спрашчае ўлік руху сродкаў унутры групы, і дае кіраўніцтву кампаніі аператыўную інфармацыю аб ім. У Белгазпрамбанку ўкаранёны адзін з прадуктаў Cash Management - «віртуальны»Cash Pooling.
— Раскажыце больш падрабязна аб рэалізацыі механізму Cash Pooling у Белгазпрамбанку?
У нашым банку Cash Pooling ўяўляе сабой паслугу па кіраванні внутригрупповой ліквіднасцю метадам кампенсацыі працэнтных расходаў. Гэта так званы віртуальны Cash Pooling, калі рэальнае рух грашовых сродкаў паміж рахункамі розных удзельнікаў пула адсутнічае. Банк забяспечвае кампенсацыю працэнтных расходаў кампаній - удзельнікаў пула на выкарыстанне пазыковых сродкаў - кароткатэрміновых крэдытаў і крэдытаў на пакрыццё авердрафту. На штодзённай аснове банк аўтаматычна вырабляе разлік агульнай для ўсіх удзельнікаў пула ліквіднай пазіцыі, г. зн. вызначэнне сумарных дэбетавых і крэдытавых астаткаў грашовых сродкаў па рахунках удзельнікаў пула. На частку сумарнага кредитового астатку вырабляецца налічэнне працэнтаў па падвышанай стаўцы, на дэбетавыя рэшту - стандартны працэнт за карыстанне прадастаўленым авердрафту або кароткатэрміновым крэдытам. Абагульнены механізм Cash Pooling наглядна можна адлюстраваць у выглядзе схемы:
Пераразмеркаванне грашовых сродкаў па банкаўскіх рахунках кліентаў (Notional Cash Pooling)
— У чым канкрэтна складаецца эфект ад выкарыстання Cash Pooling для кампаніі?
Cash Pooling дазволіць нашым кліентам вырашыць цэлы шэраг важных задач па кіраванні грашовымі сродкамі: павысіць якасць аператыўнага планавання ў даччыных арганізацыях, істотна павялічыць эфектыўнасць размяшчэння часова свабодных сродкаў групы кампаній, а таксама сфарміраваць спрыяльныя ўмовы для прыцягнення кароткатэрміновага крэдытавання.
Напрыклад, калі сярэднядзённы памер запазычанасці па кароткатэрміновых крэдытах прадпрыемстваў, аб'яднаных у пул, складае 100 млн. беларускіх рублёў (зразумела, пры гэтым якія-то прадпрыемствы пула актыўна выкарыстоўваюць крэдыты, а іншыя выступаюць рэсурснымі «донарамі»), а агульны сярэднядзённы рэшту па бягучых рахунках складае тыя ж 100 млн. беларускіх рублёў, банк налічае 0,5 стаўкі рэфінансавання на рэшткі па рахунках. Такім чынам, аб'яднаныя ў пул прадпрыемствы атрымліваюць эканомію працэнтных расходаў да 50%.
— Відавочна, што Банк на Cash Pooling фактычна нічога не зарабляе. Чаму вы ўсё-такі прынялі рашэнне аб запуску паслугі?
Эфект ад супрацоўніцтва банка з кліентам не заўсёды вымяраецца выгадай, атрыманай у кароткатэрміновай перспектыве. Акрамя відавочных пераваг для кліентаў, мы лічым, што ўкараненне паслугі прывядзе да цэлага шэрагу станоўчых вынікаў:
- ўмацуе імідж банка як высокатэхналагічнага і клиентоориентированого фінансавага партнёра;
- прыцягне ўвагу новых і ўжо якія супрацоўнічаюць з банкам буйных карпаратыўных кліентаў;
- механізм Cash Pooling забяспечыць банку істотныя канкурэнтныя перавагі пры іншых роўных умовах на рынку;
- павысіць лаяльнасць кліентаў да банка.
Мы імкнемся дапамагаць сваім кліентам, распрацоўваючы рашэнні, якія спрыяюць павышэнню іх эфектыўнасці, аператыўнасці і празрыстасці кіравання фінансамі і ўпэўненыя, што кліенты ацэняць нашы намаганні, як на ўзроўні фінансавага выніку, так і з пункту гледжання павышэння эфектыўнасці кіравання грашовымі сродкамі і даўгавых партфелем кампаній. Сёння, Белгазпрамбанк валодае неабходным патэнцыялам і рэсурсамі, для таго, каб актыўна ўдасканальваць партфель прадуктаў і паслуг для карпаратыўных кліентаў, імкнучыся не проста забяспечыць якасны сэрвіс, а прапанаваць прынцыпова новыя рашэнні.
— У чым складаецца працэдура падключэння да паслугі Cash Pooling, і ці ёсць якія-то асаблівыя патрабаванні да кліентам, жадаючым скарыстацца паслугай?
Як я ўжо адзначаў вышэй, у пул могуць аб'ядноўвацца групы кампаній, адукаваныя па холдинговому тыпу, альбо якія маюць філіялы і структурныя падраздзяленні, а таксама юрыдычныя асобы, якія маюць у складзе ўдзельнікаў агульных заснавальнікаў.
Паміж банкам і ўсімі юрыдычнымі асобамі, якія ўваходзяць у пул, заключаецца шматбаковае пагадненне аб далучэнні да сістэмы Cash pooling, у рамках якога апісваюцца ўмовы і парадак ажыццяўлення кампенсацыйных выплат. Кліенты, якія ўваходзяць у пул, павінны мець бягучыя рахункі ў беларускіх рублях, адкрытыя ў Белгазпромбаке. Мінімум адзін з кліентаў пула, павінен мець дзеючы дагавор з Белгазпрамбанкам па крэдытаванні ў беларускіх рублях у выглядзе авердрафту або кароткатэрміновага крэдыту.
ААТ "Белгазпрамбанк" заснаваны ў 1990 г. Акцыянерамі Банка з'яўляюцца ААТ "Газпрам" (49,02%), ААТ "Газпромбанк" (49,02%), ААТ "Белтрансгаз" (1,43%) і Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь (0,53%). За 20 гадоў з моманту заснавання Белгазпрамбанк падае карпаратыўным кліентам шырокую лінейку банкаўскіх прадуктаў самага высокага ўзроўню і стаў сістэмаўтваральным банкам для прадпрыемстваў недзяржаўнага сектара эканомікі.
Часопіс «Справа» №3/2012
