Прыемны сюрпрыз Белгазпрамбанк падрыхтаваў для жыхароў літоўскай сталіцы – з сённяшняга дня ў Віленскай карціннай галерэі выстаўлены працы беларускіх мастакоў Парыжскай школы. Экспазіцыя, якая з'яўляецца састаўной часткай карпаратыўнага праекта «Арт-Беларусь», налічвае 69 жывапісных, графічных і скульптурных работ са збораў банка, Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі і прыватных калекцый.
Унікальная экспазіцыя, што ўпершыню дэманструецца за межамі Беларусі, – гэта канцэнтраваная прэзентацыя твораў майстроў Парыжскай школы (École de Paris) пачатку ХХ стагоддзя, якія нарадзіліся на беларускай зямлі і сталі ў далейшым сусветна вядомымі. Дарэчы, карпаратыўная калекцыя Белгазпрамбанка прызнана самым буйным зборам работ экспрэсіяністаў Парыжскай школы не толькі ў Беларусі, але і ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе.
Вільня мае асаблівае значэнне ў лёсах многіх з прадстаўленых на выставе творцаў. Менавіта тут, у Віленскай школе малявання акадэміка Трутнева, некаторыя з іх, у прыватнасці, Хаім Суцін, Пінхус Крэмень, Сэм Царфін, Лявон Індэнбаўм, Роберт Генін і Міхаіл Кікоін правялі сваю маладосць і навучыліся асновам рэалістычнага жывапісу і акадэмічнаму малюнку. Менавіта ў Вільні з яго багатай культурнай жыццём будучыя мэтры атрымалі першыя ўяўленні аб сучасным мастацтве, і менавіта адсюль яны паехалі ў Парыж. Сімвалічна, што помнік, мабыць, самаму вядомаму выхаванцу Віленскай школы малявання Хаіму Суціну быў створаны і ўсталяваны на Манпарнасе выдатным літоўскім скульптарам Арбітам Блатасам. Менавіта мастакі з Усходняй Еўропы надалі новай плыні ў мастацтве – Ecole de Paris – стрыманасць і элегантнасць, густыя фарбы і незвычайную экспрэсіўнасць.
– Літоўскія прыхільнікі мастацтва атрымалі выключную магчымасць убачыць тое, чаго няма ў Францыі, паколькі частка твораў Парыжскай школы, як аказалася, знаходзіцца зусім побач, па суседству – у краі, адкуль былі родам многія мастакі, якія жылі і працавалі ў пачатку XX стагоддзя,— адзначыў дырэктар Мастацкага музея Літвы Рамуалдас БУДРЫС. — Большасці аматараў мастацтва гэтая выстава нагадае аб тым, якое значэнне мастакі – ураджэнцы тутэйшых краёў – мелі ў гісторыі Парыжскай мастацкай школы і ўсяго еўрапейскага мастацтва.
З пункту гледжання стылістыкі калекцыя ахоплівае шырокі дыяпазон напрамкаў класічнага мадэрнізму XX ст.: гэта і фавізм, і кубізм, і супрэматызм, і экспрэсіянізм. Працы беларускіх аўтараў ўнікальныя сваім асаблівым светапоглядам, спалучэннем драматызму і меланхоліі, эмацыйным каларытам і ярка выяўленай візуальнай экспрэсіяй. Выстава дае магчымасць шырокай публіцы не толькі ўбачыць якія захоўваюцца ў Беларусі арыгіналы работ майстроў Парыжскай школы, але і дапамагае раскрыць сувязь паміж сучасным еўрапейскім мастацтвам і мастацкімі працэсамі, якія адбываюцца ў Беларусі і Літве.
– Зараз у калекцыі банка працы адзінаццаці вядомых мастакоў Парыжскай школы, якія нарадзіліся і атрымалі пачатковую мастацкую адукацыю ў Беларусі,– паведаміў старшыня праўлення ААТ «Белгазпрамбанк» Віктар БАБАРЫКА. – Чаму ж нас прыцягнула менавіта Парыжская школа? Прадстаўнікі гэтай школы выказвалі сваё ўспрыманне навакольнага свету, адкрываючы яго прыхаваныя і самыя незвычайныя рысы. Яны валодалі здольнасцю змяняць знешні аблічча свету, аказваючы на яго ўплыў сваім мастацтвам. І гэта супадае з ідэалогіяй Белгазпрамбанка: фарміраваць навакольнае асяроддзе такім, якім яно павінна быць. Бо знешні свет – унутры нас. Ён такі, якім мы яго жадаем бачыць і якім мы яго робім. І ад нас залежыць, які ён цяпер і, самае галоўнае, якім ён будзе для нашых дзяцей і ўнукаў.
Творы мастакоў Парыжскай школы з калекцыі Белгазпрамбанка, Нацыянальнага мастацкага музея і прыватных збораў з поспехам экспанаваліся ў гарадах Беларусі — Мінску, Гомелі, Віцебску. Спадзяемся, яны не пакінуць абыякавымі і літоўскіх знатакоў мастацтва.
Арганізатары выставы – ААТ «Белгазпрамбанк», Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь сумесна з Мастацкім музеем Літвы, Пасольствам Літоўскай Рэспублікі ў Рэспубліцы Беларусь і Пасольствам Рэспублікі Беларусь у Літоўскай Рэспубліцы.
