28 лістапада 2015 года ў Авальнай зале Новага замка Гродзенскага дзяржаўнага гісторыка-археалагічнага музея (Гродна, вул. Замкавая, 22) пачала працу выстава «Мастакі Парыжскай школы. Ураджэнцы Гродзеншчыны» з карпаратыўнай калекцыі ААТ «Белгазпрамбанк», прысвечаная творчасці мастакоў Восіпа Любіча і Пінхуса Крэменя.
У экспазіцыі прадстаўлены пятнаццаць палотнаў гэтых сусветна вядомых жывапісцаў. Дванаццаць з работ ўключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь.
На адкрыцці выставы выступілі (злева направа): старшыня праўлення Белгазпрамбанка Віктар Бабарыка, дырэктар Гродзенскага гісторыка-археалагічнага музея Юрый Кітурка, начальнік галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта Павел Скрабко, дырэктар Гродзенскай абласной дырэкцыі Белгазпрамбанка Чэслаў Вашчыла.
– Прыемна праводзіць адкрыццё выстаў, аб'яднаных адной ідэяй, як «Мастакі Парыжскай школы з Беларусі», – адзначыў у сваім выступе Віктар Бабарыка. – Але асаблівую цікавасць і трапяткое стаўленне выклікаюць выставы на радзіме людзей, якія склалі славу Беларусі. Так, у 2015 годзе Белгазпрамбанк прадставіў творчасць Валенція Ваньковіча ў Доме Ваньковічаў у Мінску, Восіпа Цадкіна – у Віцебску, Дзмітрыя Стэлецкага – у Брэсце. Гродзеншчына – зямля, якая дала свету многіх мастакоў. Сярод іх Леў Бакст, чыя вялікая выстава работ пройдзе ў наступным годзе ў Мінску, а таксама Любіч і Крэмень. Нягледзячы на тое, што яны жылі і тварылі за мяжой, у Францыі, яны заставаліся беларусамі.
Выстава «Мастакі Парыжскай школы. Ураджэнцы Гродзеншчыны» праходзіць у рамках ініцыяванага Белгазпрамбанкам нацыянальнага гісторыка-культуралагічнага праекта «Арт-Беларусь», адна з задач якога – вяртанне якія знаходзяцца за мяжой культурных каштоўнасцяў. Праект пачынаўся з збірання твораў мастакоў Парыжскай школы, якія нарадзіліся ў Беларусі – шляхам набыткаў на сусветных аўкцыёнах і ў прыватных уладальнікаў. Сёння калекцыя Белгазпрамбанка прызнана найбуйнейшым зборам экспрэсіяністаў Парыжскай школы ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе. Калекцыя з поспехам экспанавалася ў Мінску, Гомелі, Віцебску і Вільні.
– Сярод мэтаў праекта «Арт-Беларусь» – прасоўванне сучасных, маладых беларускіх мастакоў. Дзякуючы ім традыцыі мінулага працягваюцца і падтрымліваюцца сёння. На нядаўна які прайшоў «Восеньскім салоне з Белгазпрамбанкам» мы паспрабавалі прадставіць і паказаць іх лепшыя работы, – дадаў Віктар Бабарыка. – Што прыемна, другое месца заваяваў гродзенскі мастак Аляксандр Балдакоў! Сёння мы ўручаем яму памятны знак як ўдзельніку (малы прыз), і сертыфікат на атрыманне грашовай прэміі.
Упершыню ў горадзе на Нёмане прадстаўлена творчасць гарадзенца Восіпа Любіча і які нарадзіўся ў мястэчку Жалудок (у Шчучынскім раёне Гродзенскай вобласці) Пінхуса Крэменя. Абодва аўтара належаць да плеяды талентаў Парыжскай школы – інтэрнацыянальнага творчага супольнасці, які сфармаваўся ў сталіцы Францыі ў першай палове ХХ стагоддзя, куды ўваходзілі Пабла Пікаса, Амедео Мадыльяні, Альберта Джакометти, Леанард Фужита, выхадцы з Беларусі Марк Шагал, Хаім Суцін, Міхаіл Кікоін, Шрага Царфін.
Нягледзячы на тое, што мастакі Любіч і Крэмень з'яўляюцца землякамі, іх творчасць дыяметральна процілегла па сваім тэмпераменце: калі палітра Любіча гарманічная, пяшчотная, лірычная, то Крэмень аддае перавагу напружаную, дынамічную, экспрэсіўную манеру. Магчыма, у першы раз на выставе ў Гродне так выразна будуць супастаўленыя два творчых метаду таленавітых жывапісцаў.
Выстава ў Гродна праходзіць у год святкавання 25-годдзя з дня заснавання Белгазпрамбанка і прымеркаваная да 15-гадовага юбілею Гродзенскай абласной дырэкцыі гэтага фінансавага ўстановы.
Экспазіцыя ў Новым замку будзе працаваць па 20.01.2016 г. з 10:00 да 17:30 штодня, акрамя панядзелка.
Для даведкі:Гродзенская абласная дырэкцыя ААТ «Белгазпрамбанк»была ўтворана 28 верасня 2000 г. З'яўляючыся маладым і актыўна развіваюцца абласным падраздзяленнем Белгазпром-банка, яна паспела зарэкамендаваць сябе як надзейны бізнес-партнёр у сваім рэгіёне. Асноўны сегмент кліентаў дырэкцыі – прадстаўнікі малога і сярэдняга бізнесу, аднак філіял паспяхова абслугоўвае і такіх буйных кліентаў, як «Гродна Азот», будаўнічая кампанія «Кардэна», «Малочная кампанія Навагрудскія Дары», «Леор Пластык» (Навагрудак), Слонімскае ўпраўленне магістральных газаправодаў ААТ «Газпрам трансгаз Беларусь». Праца дырэкцыі заўсёды характарызавалася станоўчым фінансавым вынікам. У 2010 г. гродзенцы першыя з падраздзяленняў Белгазпрамбанка пабудавалі для сваіх патрэб новы будынак па вул. Горкага, 60. Каля дзесяці разоў гродзенскі філіял ўдастойваўся звання «Лепшы прадпрымальнік года» на абласных і гарадскіх конкурсах прадпрымальніцтва.
Восіп Любіч (1896, Гродна – 1990, Парыж, Францыя) – жывапісец і графік. Пісаў алеем і гуашшу ў жанрах пейзажа, партрэта, нацюрморта, кампазіцыі (на цыркавыя і тэатральныя сюжэты), займаўся таксама акварэллю і пастэллю. У графіцы аддаваў перавагу афорта. У аснове творчасці Любіча ляжыць накід. Стыль блізкі да постімпрэсіянізму.
В. Любіч нарадзіўся ў сям'і каваля. Вучыўся ў Адэскім мастацкім вучылішчы Таварыства прыгожых мастацтваў. У 1919 пераехаў у Германію, дзе ствараў тэатральныя дэкарацыі і дэкарацыі для кіно. У 1923 атрымаў заказ на дэкаратыўнае афармленне кабарэ на Манпарнасе і пераехаў у Парыж. У 1925 г. скульптар А. Бурдель ўвёў А. Любіча ў салоны Цюільры. У 1934 аўтар апублікаваў альбом «Цырк», які складаецца з 10 афортаў.
Падчас Другой сусветнай вайны працягваў працаваць у майстэрні на Манпарнасе. У 1940 г. не адзначыўся як яўрэй у прэфектуры паліцыі, а ў 1944 г. быў арыштаваны па даносе і інтэрнаваны ў транзітны лагер Дрансі, адкуль збег пры вызваленні Парыжа. Пасля вайны вярнуўся ў Парыж, дзе працаваў да канца жыцця.
Палотны В. Любіча захоўваюцца ў некалькіх музеях Францыі, а таксама ў музеях Вялікабрытаніі (Лондан), Германіі (Цюрых), ЗША (Нью-Ёрк) і Ізраіля (Тэль-Авіў). Гравюры знаходзяцца ў зборы Нацыянальнай бібліятэкі ў Парыжы.
Пінхус Крэмень (1890 , в. Жалудок Віленскай губ. (цяпер Шчучынскі р-н Гродзенскай вобл.) – 1981, Серэ, Францыя) – жывапісец, скульптар і графік, працаваў у стылі экспрэсіянізму.
Нарадзіўся ў сям'і рамесніка, вучыўся ў Віленскай школе малявання. У 1912 прыехаў у Парыж, дзе пасяліўся ў камуне «Вулей». У 1914 г. тры яго скульптуры экспанаваліся ў Салоне незалежных.
З 1915 пераключыўся на жывапіс. Карціны мастака набыты арт-дылерамі Шэронам, Збароўскім, Гіёмам. Першая персанальная выстава адбылася ў Парыжы ў 1919 г. у галерэі Жака Павалоцкага. У 1921-1924 рэгулярна экспанаваў працы на Восеньскіх салонах. Затым адбыліся працяглыя падарожжа, у ходзе якіх былі напісаныя шматлікія працы.
У 1940-1944 хаваўся ад нацыстаў у Цюрэне дэпартамента Карэз. У Парыж, у майстэрню на вуліцы Франсуа-Жыбер, вярнуўся ў 1944. У 1949-1956 удзельнічаў у выставах у Іерусаліме; прайшлі персанальныя выставы ў Парыжы, Лондане. У 1958 г. — персанальная выстава ў Мастацкай галерэі Коўлман ў Філадэльфіі. Пахаваны ў Парыжы на могілках Манпарнас.