Інвеставаць лёгка з дапамогай праектнага фінансавання

Намеснік старшыні праўлення ААТ "Белгазпрамбанк" Дзмітрый КУЗЬМІЧ ужо распавядаў "БР" аб рабоце банка ў сферы гандлёвага фінансавання (гл. "БР" № 9/2011, "Доўгія грошы па нізкіх коштах"). Але тады засталося ў баку другое, не менш цікавае, кірунак дзейнасці банка - праектнае фінансаванне.

- Дзмітрый Міхайлавіч, у мінулы раз вы згадалі, што ў 2010 годзе Белгазпрамбанк пачаў займацца праектным фінансаваннем...

- У той ці іншай форме праектнае фінансаванне ў банку заўсёды практыкавалася. Я маю на ўвазе, што ў банку назапашаны шматгадовы вопыт крэдытавання буйных інвестыцыйных праектаў, у тым ліку з удзелам ЕБРР і іншых міжнародных фінансавых інстытутаў. Але раней гэтая частка нашага бізнесу не была выдзелена ў асобны прадукт. У 2010 годзе па меры выхаду эканомікі з крызісу праектнае фінансаванне ў банку было пастаўлена "на паток".

- У чым адрозненне праектнага фінансавання ў Белгазпрамбанку ад звыклых інвестыцыйных крэдытаў?

- Асаблівасцю праектнага фінансавання з'яўляецца тое, што ў яго рамках фінансуецца інвестыцыйны праект у цэлым як бізнэс. Гэты праект з'яўляецца і крыніцай вяртання крэдыту банку. Гэта значыць, у адрозненне ад класічнага крэдытавання, сродкі прадастаўляюцца на праекты, якія павінны акупляць самі сябе. Забеспячэннем таксама з'яўляецца сам аб'ект інвестыцый. Іншых крыніц пагашэння крэдыту, акрамя стваранага бізнесу, банк не патрабуе.

Праектнае фінансаванне ў нашым банку з'яўляецца камбінаваным прадуктам, які з улікам спецыфікі самога праекта можа ўключаць адкрыццё крэдытных ліній на фінансаванне будаўніцтва або абсталявання, а таксама абаротнага капіталу; набыццё абсталявання з наступнай перадачай у лізінг; прадастаўленне банкаўскіх гарантый пастаўшчыкам, у тым ліку з выкарыстаннем інструментаў гандлёвага фінансавання. Акрамя таго, банк мае магчымасць арганізацыі эмісіі і наступнага набыцця карпаратыўных аблігацый кампаній-інвестараў. Такім чынам, супрацоўнікі банка максімальна дапамагаюць кліенту структураваць праект з мэтай забеспячэння аптымальнай схемы яго фінансавання.

- Чаму інвестар павінен аддаваць перавагу супрацоўніцтву менавіта з Белгазпрамбанкам?

- Па-першае, Белгазпрамбанк з'яўляецца адным з найбуйнейшых банкаў у Беларусі па памеры ўласнага капіталу, што дазваляе нам фінансаваць буйныя інвестыцыйныя праекты, падаючы крэдыты ў суме ў эквіваленце да 50 млн. USD - як у беларускіх рублях, так і ў замежнай валюце. Такі значны ліміт запазычанасці на патэнцыйнага пазычальніка дазваляе нашым кліентам будаваць і рэалізоўваць свае доўгатэрміновыя інвестыцыйныя праграмы, атрымліваючы фінансаванне па цэлым шэрагу праектаў.

Па-другое, дзякуючы цеснага супрацоўніцтва з міжнароднымі фінансавымі арганізацыямі банк мае магчымасць прыцягваць больш танныя замежныя крэдытныя рэсурсы з мэтай ўстанаўлення самых нізкіх на рынку працэнтных ставак і прадастаўлення сваіх пазычальнікаў найбольш выгадных умоў фінансавання праекта. Кваліфікаваныя спецыялісты праводзяць кансультацыі па арганізацыі схемы фінансавання праекта з ужываннем розных банкаўскіх інструментаў (крэдыт, лізінг, гандлёвае фінансаванне, аблігацыі, банкаўскія гарантыі) з мэтай фарміравання аптымальных умоў і працэнтнай стаўкі па праекту.

Па-трэцяе, за больш чым 20 гадоў працы ў нашым банку сфарміравана ўстойлівая рэсурсная база, што дае магчымасць фінансаваць праекты на працяглыя тэрміны - да 7-10 гадоў. Пры гэтым, зыходзячы з спецыфікі кожнага праекта, распрацоўваецца гнуткі графік фінансавання праекта і пагашэння крэдыту. Мы даем кліентам адтэрміноўку на пагашэнне асноўнай сумы доўгу не толькі на ўвесь перыяд ажыццяўлення інвестыцый, але і дадаткова на паўгода з моманту ўводу аб'екта ў эксплуатацыю, каб дапамагчы новаму бізнэсу хутчэй выйсці на праектную магутнасць. Таксама па жаданні пазычальніка магчыма складанне графіка выплаты крэдыту па прынцыпе ануітэт.

Важным перавагай фінансавання інвестыцыйных праектаў у Белгазпрамбанку з'яўляюцца нашы перадавыя падыходы да пытанняў забеспячэння крэдыту.

У банку адпрацаваная тэхналогія прыняцця ў заклад актываў, якія ствараюцца ў рамках праекта, і інвестарам няма неабходнасці прадастаўляць іншае дадатковае забеспячэнне. Раней мы, як і іншыя банкі, разглядалі праекты пры наяўнасці стабільнага бізнесу і патрабавалі дадатковы заклад. Атрымлівалася, што калі ў кліента не было магчымасці адцягнуць актывы з дзеючага бізнесу, то ён не мог пачаць і новы. Цяпер такога абмежавання няма, то ёсць праектнае фінансаванне, па сутнасці, прызначана для стварэння бізнесу з нуля.

Больш таго, з мэтай змякчэння патрабаванняў да ўласнага ўдзелу інвестара ў праекце (а традыцыйна банкі выстаўляюць ўмова аб удзеле інвестара ў фінансаванні праекта ў памеры не менш за 30% да пачатку выкарыстання крэдытных рэсурсаў банка альбо патрабуюць дадатковы заклад) Белгазпрамбанк актыўна супрацоўнічае са страхавымі кампаніямі ў частцы страхавання рызыкі незвароту крэдыту.

Такая страхоўка таксама з'яўляецца забеспячэннем па крэдыце, яна дазваляе ў тым ліку паскорыць асваенне крэдытных рэсурсаў і адначасова падоўжыць тэрміны ўнясення ў праект уласнай долі.

Асаблівасцю фінансавання інвестыцый у Белгазпрамбанку з'яўляецца і тое, што банк можа ўдзельнічаць у праекце на ўсіх яго этапах: на стадыі праектавання, будаўніцтва, набыцця абсталявання, фарміравання абаротнага капіталу. Пры гэтым праект аналізуецца банкам у цэлым, і інвестар атрымлівае гарантаваную схему фінансавання ўсяго праекта "пад ключ". Больш таго, на постинвестиционной фазе праекта мы маем магчымасць аптымізаваць абслугоўванне доўгу за кошт выкупу карпаратыўных аблігацый, эмітаваных новай, створанай за кошт праектнага фінансавання, кампаніяй.

І, нарэшце, у Белгазпрамбанку назапашаны ўжо немалы вопыт фінансавання розных інвестыцыйных праектаў, у тым ліку і з удзелам замежных інвестараў. У нас, у прыватнасці, адпрацаваная працэдура аператыўнага папярэдняга аналізу інвестыцыйных праектаў з прадастаўленнем міні мального пакета дакументаў у банк - бізнес-плана, заяўкі і анкеты. На працягу аднаго тыдня супрацоўнікі банка правядуць экспрэс-экспертызу праекта і дадуць адказ кліенту аб мэтазгоднасці далейшага разгляду заяўкі.

У банку сфарміраваны штат высокакваліфікаваных спецыялістаў: эканамістаў, ацэншчыкаў, юрыстаў, інжынераў-будаўнікоў, якія аказваюць бясплатную кансультацыйную дапамогу нашым кліентам на ўсіх этапах рэалізацыі праекта з моманту першага звароту ў банк з бізнес-планам, да поўнага пагашэння крэдыту.

- Ці Не баіцца банк страціць сродкі, укладзеныя ў такія "новыя самаакупныя" праекты?

- У Белгазпрамбанку працуе выразна арганізаваная сістэма рызыка-мэнэджменту. Непасрэдна ў праектным фінансаванні распрацаваны і ўкаранёны спецыяльныя тэхналогіі аналізу інвестыцыйных праектаў з улікам перадавога сусветнага вопыту. Мы стварылі спецыяльнае падраздзяленне дыпламаваных экспертаў, якія атрымалі адпаведную адукацыю па дадзеным кірунку. Яны добра разбіраюцца ў бізнэсе. Акрамя таго, як я ўжо адзначаў, з 2010 года мы актыўна супрацоўнічаем са страхавымі кампаніямі па пытаннях страхавання рызыкі незвароту крэдыту. Таму мы з упэўненасцю і надзеяй глядзім на развіццё гэтай часткі нашага бізнесу.

Сярод праектаў, якія банк прафінансаваў у 2010 годзе, будаўніцтва гандлёвых аб'ектаў сетак "АЛМІ" і "Еўраопт", лагістычных цэнтраў, арганізацыя прамысловых аб'ектаў, узвядзенне жылых дамоў. Гэта унікальныя і патрэбныя для Беларусі праекты з удзелам заходніх інвестараў, што для эканомікі краіны зараз асабліва важна.

Мінулы год з пункту гледжання рэалізацыі такіх праектаў быў унікальным. Белгазпрамбанк прафінансаваў 24 праекта на 240 млрд BYR. Банк мае магчымасць прыцягваць доўгатэрміновыя рэсурсы, таму сродкі прадастаўляюцца на тэрмін да 10 гадоў. Раней стандартным тэрмінам фінансавання інвестыцыйных праектаў быў перыяд не больш за 5-7 гадоў.

- А як вы ацэньваеце перспектывы рынку ў 2011 годзе?

- У беларускіх прадпрыемстваў ёсць патрэба ў інвестыцыях, існуюць праграмы тэхпераўзбраення і арганізацыі новых вытворчасцяў. Улічваючы ўведзеныя заканадаўчыя абмежаванні па разліках ў замежнай валюце з нерэзідэнтамі па імпарце, а таксама тое, што кошт і тэрміны фінансавання, прапанаваныя Белгазпрамбанкам, істотна лепш, якія склаліся на рынку, на наш погляд, попыт на паслугі банка адназначна захаваецца ў бягучым годзе, а праектнае фінансаванне будзе адным з лідзіруючых прадуктаў.