Беларускія банкі цяпер прапануюць насельніцтву самыя разнастайныя дэпазіты, і патэнцыйнаму ўкладчыку прыходзіцца выбіраць, што для яго важней: фіксаваная стаўка, тэрмін размяшчэння, капіталізацыя, магчымасць датэрміновага адклікання без страты працэнтаў або што-то яшчэ. Але ў апошні час рабіць выбар стала прасцей, таму што з'явіліся дэпазіты, якія спалучаюць цэлы набор прывабных якасцяў.
Да такога роду дэпазітах ставяцца ўклад у беларускіх рублях "Дзесяцігоддзе" і ўклад "Назапашвальны" у доларах або еўра тэрмінам на 10 гадоў, прапанаваныя Белгазпрамбанкам. Аб прычынах, якія заахвоцілі банк пачаць прыём такіх дэпазітаў, карэспандэнту "БР" распавёў намеснік старшыні праўлення банка Сяргей Дабралёт.
Выгадна і банку, і кліенту
Ўклады на гэтак працяглыя тэрміны, па словах С. Дабралёт, дазваляюць вырашыць дзве задачы: ствараюць дадатковыя зручнасці для кліентаў і спрашчаюць працу банка. Пры ўкладанні сродкаў на кароткія тэрміны ўладальніку ўкладу прыходзіцца пастаянна звяртацца ў банк і пераафармляць уклады. Пры гэтым калі кліент забывае ці не можа своечасова перааформіць дакументы, то яму, як правіла, працэнты налічваюцца па стаўцы "да запатрабавання", якая нашмат ніжэй за стаўкі па дэпазітах. Гэта значыць уладальнік кароткатэрміновага ўкладу нясе дадатковыя страты часу і грошай. Дэпазіты на працяглыя тэрміны такіх недахопаў не маюць. Кліент можа прыходзіць і забіраць працэнты, але робіць гэта па жаданні, а не ў сілу неабходнасці, падкрэсліў С. Дабралёт.
Павелічэнне тэрміну ўкладу выгадна і для банка, так як пры гэтым узрастае ліквіднасць атрыманых сродкаў. У апошні час назіраецца тэндэнцыя павелічэння тэрмінаў прадстаўляюцца банкам крэдытаў, што выклікае патрэбнасць у прыцягненні гэтак жа доўгатэрміновых дэпазітаў.
Авердрафт па цане дэпазіту
Ўклад у беларускіх рублях "Дзесяцігоддзе" дазваляе размясціць грашовыя сродкі з прыбыткам у памеры 13,5% гадавых. Гэтая стаўка фіксаваная на працягу першых 180 дзён ўкладу. У сілу асаблівасцяў ментальнасці, адзначыў С. Дабралёт, фізічныя асобы заўсёды павінны мець магчымасць некаторага манэўру на выпадак змены жыццёвых абставін, таму укладчыкам прадастаўляецца права па заканчэнні 180 дзён забраць сродкі поўнасцю або часткова без якіх-небудзь страт працэнтаў. Дадзены ўклад валодае яшчэ некалькімі прывабнымі бакамі. Можна здымаць працэнты штомесяц, а можна пакінуць на рахунку, і тады на іх таксама будуць налічвацца працэнты (так званая капіталізацыя працэнтаў). Укладчыкам прадастаўлена магчымасць папаўняць свой дэпазіт у любы момант на любую суму, а таксама здымаць частка сродкаў, не зачыняючы ўкладу.
Для дадатковага стымулявання кліентаў ім прадастаўляюцца свайго роду падарункі. Калі ўклад дасягнуў 10 млн BYR, то кліент можа атрымаць бясплатна пластыкавую картку Maestro.
Па гэтай картцы авердрафт прадастаўляецца ў памеры 70% ад сумы дэпазіту. Працэнт па авердрафту усталяваны роўным стаўцы рэфінансавання плюс 3%, гэта значыць, у цяперашні час — 13,5%. Такім чынам , стаўка па авердрафту цяпер роўная стаўцы па дэпазіце, такім чынам, атрымліваючы падобны крэдыт, кліент нічога не губляе. Гэта забяспечвае дадатковыя выгоды: ўкладу ўладальніку не пяшчотна лішні раз звяртацца ў банк — у выпадку ўзнікнення неабходнасці грошы можна атрымаць у любым банкамаце.
Стаўка фіксаваная на 1,5 года
Дэпазіт у доларах ЗША і еўра на 10 гадоў — "Назапашвальны" — таксама валодае побач прывабных якасцяў. Па дадзеным ўкладу выплачваецца даход па стаўцы 9% гадавых, прычым стаўка фіксаваная на працягу першых паўтары гадоў з моманту заключэння дагавора. Прадугледжаны штомесячная капіталізацыя, магчымасці папаўняць ўклад на працягу ўсяго 10-гадовага перыяду дзеяння дагавора, а таксама здымаць грашовыя сродкі з ўкладу цалкам або часткова. Пры гэтым калі ўклад адбіраецца ў прамежку ад 180 да 720 дзён з моманту яго адкрыцця, то працэнты выплачваюцца ў памеры 8% гадавых, а калі пазней за 720 дзён, то грашовыя сродкі вяртаюцца без якой-небудзь страты прыбытковасці.
І, вядома ж, калі сума назапашвальнага дэпазіту ў далярах ці еўра перавысіць 10 млн BYR у эквіваленце, то, як і па дэпазіце "Дзесяцігоддзе", ўкладчыку прадастаўляюцца бясплатна пластыкавая картка і авердрафт у памеры 70% ад ўкладу. Плата за дадзены крэдыт ўстаноўлена роўнай 12% гадавых, што істотна перавышае стаўку па дэпазіце. Аднак, калі грошы патрэбныя тэрмінова, авердрафт можа спатрэбіцца.
Ўклад у замежнай валюце тэрмінам на 10 гадоў, адзначыў С. Дабралёт, адкрывае вялікія магчымасці па назапашванню і преумножению грашовых сродкаў. Напрыклад, размясціўшы на дадзены дэпазіт 1 тыс USD пад 9% гадавых з капіталізацыяй адсоткаў, у канцы тэрміну дзеяння дэпазітнага дагавора (праз 10 гадоў) укладчык забярэ з банка свой ўзнос у памеры 1 тыс USD і 1.451 USD налічаных працэнтаў, павялічыўшы свае зберажэнні ў 2,4 разы. Такім чынам, фактычная даходнасць ўкладу складзе 14, 5% гадавых.
Вялікія магчымасці назапашвання адкрывае і паслуга па папаўненню ўкладу. У прыватнасці, калі ўклад у памеры 1 тыс USD папаўняць штомесяц на 20 USD, то па заканчэнні тэрміну дэпазіту укладчык будзе размяшчаць сумай 6.322 USD, хоць у банк ўнясе за ўсё 3.400 USD. Такім чынам, у дадзеным выпадку зберажэнні будуць амаль падвоеныя.
Уводзіцца тое, што запатрабавана
Валютныя ўклады падыходзяць для тых людзей, якім размяшчэнне сродкаў у доларах і еўра здаецца больш надзейным, чым у рублях. У той жа час ўклады ў нашай нацыянальнай валюце зараз забяспечваюць больш за высокую прыбытковасць. Такая сітуацыя ўзнікла некалькі гадоў таму, і былі выпадкі, калі валютныя назапашвання пераводзіліся ў беларускія рублі і размяшчаліся ва ўклады. На сёння дадзеная тэндэнцыя, у прынцыпе, захоўваецца, адзначыў С. Дабралёт, але ўсё роўна некаторыя людзі валюце давяраюць больш. Цяпер ўклады на 10 гадоў актыўна выкарыстоўваюць кліенты Белгазпрамбанка. Некаторыя робяць ўклады на дзяцей, адкладаючы штомесяц пэўныя сумы.
Але з 1 студзеня 2007 года Нацыянальны банк уводзіць новыя падыходы для вызначэння банкамі максімальных сум прыцягнення грашовых сродкаў ад фізічных асоб, што дае магчымасць значна павысіць аб'ём дэпазітаў. "Белгазпрамбанк плануе ў наступным годзе павялічыць у два разы аб'ём прыцягнутых грашовых сродкаў ад фізічных асоб", — заявіў С. Дабралёт.
Акрамя дэпазітаў на 10 гадоў, у Белгазпрамбанку ёсць і іншыя ўклады на больш кароткія тэрміны, якія задаволяць тых людзей, якія ведаюць, што сродкі ім хутка спатрэбяцца. У прыватнасці, ёсць валютныя ўклады з тэрмінамі 0,5 г і 1, 5 года. Прычым па гэтых укладах у некаторых выпадках сродкі таксама могуць быць канфіскаваныя да заканчэння іх тэрміну без страты працэнтаў.
Банк пастаянна адсочвае тэндэнцыі рынку і патрэбы насельніцтва. "Мы прапануем і карэктуем ўмовы па дэпазітах з улікам інтарэсаў нашых кліентаў", — падкрэсліў С. Дабралёт.
Уладзімір ТАРАСАЎ
№44 (729) - 13-20 лістапада 2006
