Дасягненні банка – заслуга яго кліентаў

Стаўка на абслугоўванне малога і сярэдняга прыватнага бізнесу апраўдала сябе

Па выніках 2006 года дасягнуць адразу некалькіх падраздзяленняў Белгазпрамбанка былі адзначаны ўзнагародамі ў розных конкурсах: галаўны офіс Белгазпрамбанка стаў пераможцам конкурсу “Лепшы прадпрымальнік года ў Мінску, філіялы банка перамаглі ў рэгіянальных конкурсах у Брэсце і Мінскай вобласці, а філіял у Гродна стаў лаўрэатам у Гродзенскай вобласці. Акрамя таго, Белгазпрамбанк атрымаў дыплом “За ўклад у развіццё бізнес-супольнасці на конкурсе “Брэнд года.

У актыве банка перамога па выніках 2005 года ў Брэсцкай, Гродзенскай і Віцебскай абласцях, прыз у Менску. А гродзенскі філіял банка стаў пераможцам рэспубліканскага конкурсу “Лепшы прадпрымальнік года.

Расказаць пра тое, якім чынам банку атрымоўваецца рэгулярна дамагацца гэтак уражлівых вынікаў, карэспандэнт “БР папрасіў намесніка старшыні праўлення Белгазпрамбанка Дзмітрыя КУЗЬМІЧА.

— Дзмітрый Міхайлавіч, за кошт чаго банку атрымоўваецца перамагаць у конкурсах?

— У конкурсах на званне “Лепшы прадпрымальнік года ў намінацыі “Лепшы банк па аказанні паслуг прадпрымальнікам ацэнка банка праводзіцца па многіх параметрах, сярод якіх можна вылучыць у першую чаргу суму і колькасць крэдытаў, выдадзеных суб'ектам малога прадпрымальніцтва. Другая група параметраў — гэта паказчыкі, якія характарызуюць эфектыўнасць працы самога банка як прадпрыемства: рэнтабельнасць, выручка на аднаго працуючага і гэтак далей.

Гэта значыць, для перамогі банку патрабуецца не толькі падтрымліваць малы бізнес, але і самому быць эфектыўным прадпрыемствам. Белгазпрамбанку ўдаецца вырашаць абедзве задачы.

Па праграме мікракрэдытавання малога бізнесу мы з 1997 года працуем з Еўрапейскім банкам рэканструкцыі і развіцця. Тэхналогіі, якія ён нам даў, ўкаранёны. Доўгі час нам дапамагалі кансультанты ЕБРР, але ў канцы мінулага года ЕБРР падпісаў з намі пагадненне аб спыненні такой дапамогі, палічыўшы, што Белгазпрамбанк можа самастойна працаваць па дадзенай праграме і здольны размяшчаць грошы на стандартных па еўрапейскіх мерках умовах. Маюцца на ўвазе якасць крэдытаў, хуткасць іх выдачы і г. д.

Мінулы год аказаўся вельмі ўдалым. За ўсю 5-гадовую гісторыю рэалізацыі праграмы мікракрэдытавання — 2001-2005 гг. — было выдадзена 1.963 мікракрэдыту на 24 млн. USD. У мінулым годзе — 2.400 на 21 млн. USD. То бок, мы за год зрабілі тое ж, што і за 5 папярэдніх гадоў.

У цэлым прырост партфеля па микрокредитованию за 2006 год у параўнанні з 2005 годам склаў 93% (8 млн USD).

У цяперашні час банкам адкрыта 15 кропак выдачы мікракрэдытаў. Яны створаны ў кожным абласным цэнтры, акрамя Магілёва, а таксама ў раённых цэнтрах з колькасцю насельніцтва больш за 100 тыс. чалавек, напрыклад, у Лідзе, Кобрыне. Мы пачалі працаваць у Ждановічах — на галоўным рынку краіны. Будуць адкрыты кропкі ў Наваполацку і Магілёве.

Гэтак значны рост крэдытнага партфеля тлумачыцца тым, што лепш сталі працаваць як прадпрымальнікі, так і банк. Мы адкрылі шмат новых кропак, калектыў навучыўся хутка і якасна разглядаць праекты, з'явіліся новыя прадукты — экспрэс-крэдыты, якія выдаюцца без закладу, а значыць, павялічылася хуткасць разгляду заявак.

У цяперашні час, наколькі мне вядома, Белгазпрамбанк — адзіны банк у Беларусі, які выдае без закладу крэдыты ў суме да 10 тыс USD. Паўторныя крэдыты таксама прадастаўляюцца хутка і без закладу. І, натуральна, наяўнасць зручнага прадукту павялічыла попыт.

Не сакрэт, што прадпрымальнікі ў якасці пазык прывыклі карыстацца “ценявымі грашыма з рынку. Такія запазычанні даражэй, але яны аператыўныя. Мы па хуткасці прадастаўлення сродкаў наблізіліся да ўмоў “ценявога рынку, а па працэнтнай стаўцы нашы рэсурсы значна танней. І рызыкі ў нас ніжэй. Акрамя таго, калі ў кліента ўзнікаюць праблемы з вяртаннем сродкаў, то банк падыходзіць па-партнёрску і мы разам вырашаем гэтыя праблемы. То бок у выніку мы склалі альтэрнатыву “ценявому рынку пазыковага капіталу.

Дасягнутыя ў мінулым годзе тэмпы росту крэдытаў у гэтым годзе захоўваюцца. За студзень і люты мы выдалі 399 мікракрэдытаў на суму 4 млн. USD. Мы чакаем, што ў 2007 годзе нават неверагодна высокія тэмпы росту 2006 года будуць перасягнуты.

Не магу не сказаць аб пункце па микрокредитованию, якую мы адкрылі ў Гомелі. Мы стварылі там групу, якая паказала вельмі добрыя вынікі працы. У Гомельскай вобласці ў мінулым годзе было выдадзена 300 мікракрэдытаў на 2 млн. USD. Для зноў створанай пункту гэта вельмі добры вынік. Важна, што крэдыты падаваліся не толькі ў абласным цэнтры, але і ў раённых — Рэчыцы, Жлобіне і г. д. Стала зразумела, што гомельскі рэгіён не быў насычаны прапановай па крэдытаванні прадпрыемстваў малога бізнэсу. У Мінску канкурэнцыя высокая, але ў рэгіёны банкі яшчэ не дайшлі.

У цяперашні час самыя запатрабаваныя малым бізнесам крэдытныя прадукты — гэта крэдытныя лініі, экспрэс-крэдыты і крэдыты на пакрыццё авердрафту. Попыт на рэсурсы зараз вельмі высокі, і супрацоўнікі нашага банка вымушаныя працаваць па выходных. Нават пасяджэння крэдытнага камітэта мы праводзім часцей, чым гэта ўстаноўлена ў нашым распарадку.

Як паказвае наш вопыт, праблемная запазычанасць па мікракрэдытах вельмі малая — 0,2%, нягледзячы на тое, што ў прадпрымальнікаў няма ніякіх стымулаў для вяртання сродкаў, акрамя маральных і пені. Гэта кажа аб тым, што 10 тыс USD для беларускага прадпрымальніка — не тая сума, дзеля якой можна рызыкаваць іміджам і бізнэсам. Нашы прадпрымальнікі працуюць вельмі добра, і праблем з імі практычна няма.

— Так, вынікі працы з малымі прадпрыемствамі ўражваюць, але ж Белгазпрамбанк у асноўным зарабляе грошы ў іншых сферах фінансавага рынку. Як ідуць справы там?

— Мінулы год для нас у цэлым быў вельмі ўдалым, паколькі мы ў рамках рэінжынірынга пабудавалі новую ўнутраную арганізацыйную структуру банка. Цяпер банк арганізаваны па напрамках дзейнасці. Усе падраздзяленні банка выбудаваны па вертыкалі. Ёсць блок структур, які абслугоўвае юрыдычных асоб, блок, які абслугоўвае фізічных асоб, і блок, які абслугоўвае банкі. Такая мэтанакіраванасць дапамагла сканцэнтраваць намаганні на абслугоўванні кліентаў.

У бягучым годзе змянілася ідэалогія працы банка. Раней ён уяўляў сабой як бы універсальны магазін, куды кліент мог прыйсці і купіць усё, што яму трэба. Цяпер мы прыходзім да кліента і прапануем яму тыя прадукты, аб якіх ён і не думаў, што яны яму патрэбныя.

Мы самі спрабуем выявіць патрэбы на рынку. Яркі прыклад таму — наша праца з дэпазітамі юрыдычных асоб. Да мінулага года ў нас быў невялікі партфель дэпазітаў, паколькі браць сродкі у сваіх кліентаў здавалася банку невыгодным, а чужыя кліенты, відавочна, могуць размяшчаць грошы і ў сваім банку. Акрамя гэтага, грошы на рахунках прадпрыемстваў могуць спатрэбіцца ім у любы момант, таму накшталт як замарожваць іх на дэпазітах нявыгадна і прадпрыемствам.

Але гэтак жа ясна, што размяшчаць грашовыя сродкі на любыя тэрміны, нават на кароткія, прадпрыемствам было б выгадна. Таму мы далі кліентам магчымасць размяшчаць грашовыя сродкі на дэпазіт і забіраць іх у любы час, чаго на той момант ніхто на рынку ім прапанаваць не мог.

Прадпрыемствы і прадпрымальнікі ацанілі гэта. Яны размяшчаюць сродкі і ведаюць, што ў любы момант могуць забраць любую частку дэпазітаў і атрымаць працэнты за час фактычнага знаходжання грошай на дэпазіце. Гэта вельмі зручна. Да нас пайшлі нерэзідэнты і рэзідэнты, нашы кліенты і кліенты іншых банкаў. І мы ўбачылі, што аб'ёмы і руху, рэшткі на рахунках нашых кліентаў павялічыліся. Яны зразумелі, што ім бывае больш выгадна часам затрымаць плацёж, хоць раней яны расплачваліся па кантрактах, не заўсёды зьвяртаючы ўвагу на тэрміны аплаты. Цяпер яны разумеюць, што могуць пакінуць на нейкі час грошы ў банку і зарабіць на гэтым.

Гэта эксклюзіўнае ноў-хаў дазволіла павялічыць нашу рэсурсную базу. Рэшткі на рахунках кліентаў за год выраслі ў 2 разы, а на разлікова-касавае абслугоўванне да нас перайшлі 1.170 кліентаў.

У 2006 годзе ў банку з'явілася спецыяльнае падраздзяленне, якое займаецца продажам банкаўскіх прадуктаў. Наш самы галоўны прадукт — гэта разлікова-касавае абслугоўванне, паколькі з яго выцякаюць усе астатнія — канвертацыя, плацяжы, пераклады і г. д.

З'явілася служба, якая займаецца абслугоўваннем VIP-кліентаў. У нас створаны клуб падобных кліентаў, і ўжо праведзена пасяджэнне, на якім яны пазнаёміліся з кіраўніцтвам банка і ўвялі яго ў курс сваіх праблем. Гэты клуб будзе рэгулярна засядаць і праводзіць сустрэчы.

— Дзмітрый Міхайлавіч, а навошта наогул банк удзельнічае ў нейкіх конкурсах, што гэта яму дае?

— Удзел у конкурсах праводзіцца не для таго, каб паставіць галачку ў якім-небудзь справаздачы, а каб праверыць, лідэры мы на рынку банкаўскіх паслуг або няма. І вось ужо не першы год мы бачым, што мы на самай справе лідэры. Гэта значыць тая стратэгія, якая зацверджана банкам, — абслугоўванне малога і сярэдняга прыватнага бізнесу — дае свае плады.

Перамога ў конкурсе фактычна з'яўляецца ацэнкай не толькі банка, але і тых прадпрыемстваў і прадпрымальнікаў, якія абслугоўваюцца ў нас, так як без іх паспяховай працы банк не змог бы дамагчыся атрыманых вынікаў. То бок, гэта перамога не толькі банка, але і нашых кліентаў. Многія з іх, у сваю чаргу, становяцца пераможцамі ў падобных конкурсах.

Вельмі важна, што перамогі не з'яўляюцца выпадковымі, а паўтараюцца ўвесь час, кожны год. Такім чынам, паспяховасць бізнесу пацвярджаецца незалежнымі інстытутамі на працягу многіх гадоў. Гэта паказвае адначасова і на стабільнасць, і на ўстойлівасць росту нашага бізнесу.

Варта ўлічваць, што разам з высокімі ацэнкамі грамадскасці расце кошт брэнда, гандлёвай маркі банка.

Павышаецца статус банка і ў вачах нашага дзяржавы. Гэта таксама прыносіць плён. У прыватнасці, цяпер ідуць перамовы з Мінгарвыканкамам аб прадастаўленні сродкаў на падтрымку малога бізнесу менавіта нашаму банку, паколькі мы ўмеем імі распараджацца. Гэтымі сродкамі ў мінулыя гады распараджаліся дзяржаўныя банкі, і грошы, якія выдзяляюцца дзяржавай, не асвойваліся.

Перамога ў конкурсах дапамагае і працы банка з кліентамі. Напрыклад, рэспубліканскі конкурс праводзіцца пад эгідай прэзідэнта РБ, пераможцы і лаўрэаты зацвярджаюцца указам прэзідэнта, а ўзнагароды ўручае прэм'ер-міністр. Гэта падзея шырока асвятляецца на тэлебачанні і ў прэсе. Таму прадпрымальнікі, да якіх нашы паслугі яшчэ не дайшлі, даведаюцца пра нас. У выніку павялічваецца прыток кліентаў і расце павага да банку.

Усе пазнаюць, што мы не проста банк, які на нейкім вузкім рынку зарабляе грошы для акцыянераў, а банк, які вырашае важныя сацыяльныя задачы.

Дапамагаючы развіццю малога і сярэдняга бізнесу ў нашай краіне, Белгазпрамбанк фармуе касцяк сярэдняга класа. Гэта частка нашай місіі. Бо ў канчатковым выніку ўсё, што робіцца банкам, робіцца не для сябе, а для таго, каб развіваўся сярэдні клас і грамадства ў цэлым з пункту гледжання агульначалавечых каштоўнасцяў. Калі падымаюцца прадпрыемства, іх работнікі атрымліваюць заробак, у іх няма бытавых праблем, з'яўляецца больш магчымасцяў для павышэння іх сацыяльнага стандарту жыцця. Чым больш у нашай краіне будзе стабільна працуючых прадпрыемстваў, тым хутчэй мы забяспечым яе росквіт.

Спыняцца на дасягнутым мы не збіраемся. На наступны год у Белгазпрамбанка грандыёзныя планы. Мы абавязкова будзем удзельнічаць у конкурсах на званне лепшага прадпрымальніка і ў конкурсе “Брэнд года. І будзем працаваць для таго, каб у чарговы раз перамагчы.